Boeren is politiek bij tuinder Edu
In deze interviewreeks brengen we boeren en tuinders van onze 5 lidorganisaties in beeld. Dit keer Toekomstboeren! Toekomstboeren is een vereniging met als doel de toekomst van een breed gedragen duurzame en sociaal rechtvaardige landbouw dichterbij te brengen, voor en door de toekomstboeren. Edu is daar een van.
Edu Hernández is niet alleen boer bij PLUK! Amsterdam, een initiatief voor community supported agriculture (CSA), maar ook een activist die strijdlustig betrokken is bij boerenbewegingen voor voedselsoevereiniteit en agro-ecologie. De boerderij is de afgelopen vijf seizoenen een centraal deel van zijn leven geweest, maar Edu maakt ook actief deel uit van een groeiende activistische boerenbeweging, La Via Campesina, vertegenwoordigd door Toekomstboeren in Nederland.
Tekst: Lotte Opdam
Foto’s: Saskia van Gelderen
Activistische kringen
Edu groeide op op het Catalaanse platteland, waar zijn familie al lange tijd betrokken is bij de landbouw, met de productie van olijfolie en het houden van schapen. “Ik heb niet gestudeerd om boer te worden,” zegt hij, terugkijkend op zijn academische achtergrond in milieuwetenschappen en politieke ecologie. “Maar ik was altijd betrokken bij de landbouw.”
Een beslissend moment kwam tijdens zijn tijd in Midden-Amerika, waar hij in aanraking kwam met La Via Campesina, de internationale boerenbeweging die opkomt voor voedselsoevereiniteit en de rechten van kleinschalige boeren. Deze ervaring vormde zijn wereldbeeld en koppelde landbouw aan politieke en sociale bewegingen. Acht jaar geleden verhuisde Edu naar Amsterdam en raakte betrokken bij activistische kringen, werkend met ASEED, een grassroots milieu-rechtvaardigheidsorganisatie, en Toekomstboeren, de Nederlandse vertegenwoordiger van de boerenbeweging. “Ik werkte vijf jaar bij ASEED, en zo leerde ik Toekomstboeren kennen,” herinnert hij zich.
“Sociale verandering gebeurt op verschillende niveaus”
Het duurde niet lang voordat Edu besloot zelf boer te worden. “Op een dag wist ik gewoon dat ik boer wilde worden,” zegt hij. Een vriend was begonnen met werken bij PLUK!, en Edu dacht: “Dat wil ik ook.” Na een jaar elders te hebben geboerd, sloot hij zich aan bij PLUK!, waar hij nu vijf seizoenen groenten heeft verbouwd.
Meer agro-ecologische boeren
Gelegen in het westen van Amsterdam, heeft de CSA 200 aandeelhouders en verbouwt een divers aanbod groenten. “We proberen het zo sociaal en politiek mogelijk te maken,” zegt Edu. De tuinderij organiseert verschillende evenementen en workshops, waarbij de gemeenschap samenkomt en een collectief gevoel van verantwoordelijkheid voor de voedselproductie wordt bevorderd. “We hebben meer lokale biologische CSA-boerderijen nodig,” benadrukt hij. “We hebben meer boeren nodig, omdat we geloven in de agro-ecologische manier van boeren – meer aandacht voor de natuur, de kennis van mensen, meer toegang tot land. Maar we hebben meer steun nodig voor kleinschalige boeren.” Volgens Edu moet deze steun komen in de vorm van meer politieke steun, betere educatie en meer toegang tot land voor degenen die op een duurzame manier willen boeren.
Balanceren tussen boeren en activisme
Voor Edu is het combineren van zijn rollen als boer en militant soms balanceren. “Als je je eigen project runt, is het veel,” geeft hij toe. “Je moet alles regelen, zoals geld en vergaderingen. Daarnaast heb je ook extra werk aan het activisme. Je hebt de energie en motivatie nodig.” Dit evenwicht tussen boeren en activisme wordt grotendeels bepaald door de seizoensgebonden aard van het boeren. “Van mei tot september ben ik minder actief,” legt Edu uit. “Uiteindelijk ben ik boer en moet ik dus meegaan met de seizoenen.”
Ondanks de uitdagingen blijft Edu toegewijd aan zowel zijn boerderij als zijn activisme. “Vroeger was ik actiever met directe actiegroepen, maar nu ben ik meer gefocust op het boeren,” zegt hij. De flexibiliteit bij PLUK! stelt hem in staat om zijn dubbele identiteit als boer en activist te behouden. “Ik ben nu minder betrokken bij demonstraties en actiekampen, maar ik neem nog steeds deel aan La Via Campesina en Toekomstboeren. Sociale verandering gebeurt op verschillende niveaus.”
Edu’s betrokkenheid bij La Via Campesina gaat verder dan boeren in Nederland. Hij heeft deelgenomen aan internationale bijeenkomsten en evenementen, en hij is actief in groepen die zich richten op agro-ecologie en jongeren. “Binnen La Via Campesina werken verschillende groepen aan belangrijke kwesties – Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, zaadregulering, klimaat, migrantenarbeiders en landroof,” legt Edu uit. De beweging is wereldwijd, en in Nederland vertegenwoordigt Toekomstboeren de idealen van La Via Campesina.
Voor Edu is het essentieel om zowel deel uit te maken van een lokale als een internationale beweging. “Het is een geweldige kans om lokaal te boeren en tegelijkertijd internationale solidariteit te behouden,” zegt hij. “Uiteindelijk verzetten we ons tegen het kapitalistische en neoliberale systeem van landbouw. We hebben meer mensen in de beweging nodig, meer internationale verbindingen.”
“Voor sommigen is het een politieke daad om deel uit te maken van de CSA.”
Boeren als politieke daad
Bij PLUK! produceren Edu en zijn team niet alleen voedsel – ze cultiveren een politieke ruimte. “We sturen wekelijks een nieuwsbrief waarin we evenementen van ASEED en Toekomstboeren aankondigen,” zegt hij. “Sinds mei bezoeken elke week internationale groepen de boerderij, en organiseren we paneldiscussies.” Voor Edu is deze betrokkenheid cruciaal. “Het is belangrijk om het duidelijk te maken – boeren is politiek.”
Edu is gepassioneerd over het vergroten van het bewustzijn onder consumenten, van wie velen niet alleen naar PLUK! komen voor het voedsel, maar ook voor het gevoel van gemeenschap en de politieke ethiek achter de boerderij. “Voor sommigen is het een politieke daad om deel uit te maken van de CSA,” zegt Edu. Door deze verbinding te versterken, belichaamt PLUK! de slogan van La Via Campesina: “Globaliseer hoop, globaliseer strijd.”
